(SPL) – Nông dân trồng lúa ở Thái Lan thường xuyên phải vật lộn với các hình thái thời tiết bất lợi đang ảnh hưởng trực tiếp đến sản lượng và sinh kế.
Thái Lan chiếm khoảng 1/4 lượng gạo thương mại toàn cầu của thế giới. Đây là một ngành công nghiệp cực kỳ quan trọng và rất dễ bị tổn thương bởi biến đổi khí hậu, tại một quốc gia được xếp hạng thứ 9 trên thế giới về chỉ số Rủi ro Khí hậu Toàn cầu.
Thời tiết khắc nghiệt thường xuyên khiến các đồn điền lúa ở Thái Lan bị tê liệt. Năm 2019, quốc gia này trải qua lượng mưa thấp nhất trong một thập kỷ, gây ra tình trạng thiếu nước nghiêm trọng. Sông Mekong xuống mức thấp kỷ lục và việc trồng lúa bị ảnh hưởng.
Trong khi lượng mưa tăng hơn năm 2021 đã cải thiện năng suất tổng thể, nhưng vẫn dẫn đến thiệt hại trên diện rộng ở nhiều vùng. Trước đây, nông dân sẽ kết hợp kiến thức về mô hình thời tiết với trực giác để phán đoán chính xác thời điểm gieo hạt, những hằng số được tôn vinh trong thời gian qua của việc trồng lúa ở Thái Lan, mà nhiều nông dân vẫn bám vào, đang tỏ ra vô ích khi đối mặt với điều kiện khí hậu dao động dữ dội.
Nithat Charoenthammaraksa – người điều hành một mạng lưới lúa gạo, sản xuất và thu gom hạt giống lúa gạo cho khoảng 400 hộ nông dân. Mặc dù cung cấp hướng dẫn về những giống cây phù hợp nhất để trồng và hỗ trợ quá trình trồng trọt. Nithat nói rằng, thập kỷ qua là một quá trình đầy thách thức: “Những người nông dân của tôi đều là những người nông dân tận tụy. Họ chú ý đến từng chi tiết vì chúng tôi phải sản xuất ra những hạt gạo chất lượng”. Việc phần lớn những người nông dân ở đây là những người quản lý nhỏ tuổi, ít được giáo dục và tiếp cận với công nghệ, biến đổi khí hậu cũng được cho là sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng bất bình đẳng ở đây”.
Trong khi mạng lưới của Nithat hoạt động trong các khu vực có khả năng tiếp cận hệ thống tưới tiêu công cộng từ các hồ chứa nước, các khu vực khác trên toàn quốc dựa vào lượng mưa lại bị phơi nhiễm nhiều hơn.
Trên 8,1 triệu hộ nông nghiệp ở Thái Lan, chỉ 26% có thể tiếp cận hệ thống tưới tiêu này. Với phần lớn những người nông dân này là những người điều hành nhỏ tuổi, ít được giáo dục hoặc tiếp cận với công nghệ, biến đổi khí hậu cũng được cho là sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng bất bình đẳng.
Theo nghiên cứu của Witsanu Attavanich, phó giáo sư kinh tế tại Đại học Kasetsart, sản lượng lúa có thể tăng lên thực sự ở các khu vực được tưới tiêu trong khi đồng thời bị còi cọc nghiêm trọng ở các khu vực có nhiều nước mưa.
Tuy nhiên, ngay cả trong một kịch bản vừa phải, vào giữa thế kỷ này, Thái Lan có thể dự kiến sẽ giảm hơn 10% trong tổng sản lượng gạo của mình. Nó sẽ có những tác động nghiêm trọng về dòng chảy đối với sự ổn định lương thực trong khu vực.
Witsanu nói: “Điều này thực sự rất nghiêm trọng về mặt nông nghiệp. Nếu chúng ta bị biến đổi khí hậu và chúng ta bị hạn hán kéo dài, những người ở ngoài khu vực được tưới tiêu sẽ không còn được sử dụng nữa. Điều này chiếm 74% số hộ nông dân”.
Đứng trước những ảnh hưởng từ vấn đề biến đổi khí hậu, Witsanu đã nghiên cứu nhiều giải pháp để giúp nông dân thích ứng với những thách thức mới.
Ngành nông nghiệp tiếp tục bị bao vây bởi thiếu dự báo, phổ biến thông tin và giảm thiểu rủi ro phù hợp. Ví dụ, việc thiếu đầu tư vào công nghệ nông nghiệp hoặc việc khuyến khích áp dụng các loại cây trồng có giá trị cao sử dụng ít nước hơn đã góp phần thêm vào những khó khăn đang diễn ra của Thái Lan.
Ông nói, xuất phát điểm là để chính phủ quốc gia tái cấu trúc cách thức hỗ trợ tài chính cho những nông dân bị mất mùa do thời tiết khắc nghiệt.
Ngay bây giờ, chính phủ chi viện trợ vô điều kiện trong trường hợp hạn hán hoặc lũ lụt. Witsanu lập luận rằng điều này không giúp thay đổi các hành vi có thể dẫn đến việc canh tác bền vững và thành công hơn.
Mạn Châu/Theo CNA
